As mestras e mestres de Ames no Proxecto Nomes e Voces. A represión sobre unha profesión

 Este texto é unha síntese documental da presentación feita por Gustavo Hervella, historiador e investigador do Proxecto interuniversitario Nomes e voces, e foi presentado no Milladoiro no acto de conmemoración da República por Ames Novo en 2014 xunto á proxección da película documental Las maestras de la República. Queremos agradecerlle publicamente a Gustavo Hervella o seu traballo, e o noso recoñecemento para o Proxecto Nomes e Voces.

1.- A xénese do Proxecto Nomes e Voces:

O proxecto Nomes e Voces foi o resultado dun convenio de investigación das tres universidades de Galicia, Santiago de Compostela, A Coruña e Vigo, coa Consellaría de Cultura e Deporte da Xunta de Galicia para o período 2006-2010.

O que se pretendeu foi elaborar un programa de investigación sobre a guerra civil e a represión franquista en Galicia. Entre 2006-2012 constituíuse un arquivo público da Memoria, que na actualidade so é consultable en rede — http://www.nomesevoces.net/ —.

 Os obxectivos da investigación foron:

 – Creación de base de datos nominal e biográfica de vítimas da represión (http://vitimas.nomesevoces.net/)

 – Creación e recollida de fontes orais (http://vitimas.nomesevoces.net/gl/buscar/?buscar=martinez+garrido)

 – Recollida de documentación e material gráfico (http://www.nomesevoces.net/gl/exposicion-panel/vermellas/)

 – Documentación de lugares de memoria (http://www.nomesevoces.net/gl/exposicion/xeografia-da-represion/)

 2.- A base de represaliados/as

 Base de Nomes: 14.978 rexistros, dos que están validados e, polo tanto, consultables para todos os interesados 12253. A diferenza entre ambas cifras (2.725 persoas) refírese a aqueles rexistros que, aínda que recollidos polos investigadores, estaban en proceso de validación mediante o cruce de diferentes fontes, proceso que realizaba o equipo de Nomes e Voces. Para o establecemento de ambas, procedeuse, mediante un traballo científico e exhaustivo, ao baleirado das causas militares de terra e mariña (máis de 200.000 páxinas), dos rexistros civís de defuncións dos 315 concellos de Galicia e diferentes catas noutros arquivos, hemeroteca, rexistros de prisións, Centro de la Memoria Histórica, Arquivo militar de Ávila, Arquivo Militar de Guadalaxara etc.

O proxecto tamén elaborou un ambicioso programa de entrevistas a represaliados ou aos seus familiares directos (fillos, irmáns ou parellas). Na actualidade están catalogadas 512 entrevistas e todoas elas indexadas tematicamente e por bloques: Antes de 1936, guerra, despois de 1939, despois de 1975. A identificación da temática pode realizarse por minutaxe e sobre os seguintes temas: Vida cotiá, Actividades sociopolíticas, Política, Falanxe e dereitas anti réxime, Conflitividade, sociolaboral,Golpe de estado, Muller, Represión – Asasinatos, Represión- cárcere, Represión – Represores, Represión – Outros, Igrexa, Guerrilla, Exilio, Exército, Opinión.

Ao tempo, realizouse unha recollida de imaxes, o que supón a existencia dunha base de 22.340 dixitalizacións de orixinais cun destacado valor histórico e artístico. Para a realización deste traballo seguiuse un protocolo de dixitalización.

3.- Resultados totais do proxecto Nomes e voces

 Vítimas da represión en Galicia recollidos na base de datos. Datos provisorios. Xaneiro 2012.

 Datos procedentes do Informe de resultados. Pode consultarse integramente aquí

 4.- Datos relativos aos concello de A Baña, Ames, Brión, Negreira e Teo (1936-1939). Veciños, naturais e mortos doutros concellos inscritos nos rexistros da comarca

 

Represión franquista. Concellos de: A Baña, Ames, Brión, Negreira e Teo (1936-1939).  Veciños, naturais e Mortos doutros concellos aparecidos aquí e de veciñanza/natureza doutros Concellos

	Asasinados	Desaparecidos	Proceso/Detención	Outra tipoloxía represiva	Sancionados	Prisión	Totais
A Baña			1				1
Ames	13		18			11	42
Brión	1		4			2	7
Negreira	6		52	2	2	22	84
Teo	12	1	8			6	27
TOTAIS	32	1	83	2	2	41	161

 Homes: 153

 Mulleres: 8

 Asasinados nos concellos de: A Baña, Ames, Brión, Negreira e Teo (1936-1939). Veciños, naturais e Mortos doutros concellos aparecidos aquí e de veciñanza/natureza doutros.

Concellos	Paseados	Executados	Outra tipoloxía de morte	Totais
A Baña				0
Ames	8	3	2	13
Brión			1	1
Negreira		5	1	6
Teo	9	3		12
TOTAIS	17	11	4	32

 Homes: 32

 Mulleres: 0

Profesións dos represaliados nos concellos de: A Baña, Ames, Brión, Negreira e Teo (1936-1939). Veciños, naturais e Mortos doutros concellos aparecidos aquí e de veciñanza/natureza doutros

Concellos	Labregos/Xornaleiros	Obreiros/artesáns	Clases medias/profesionais	Mestres	Outras	Descoñecidos	Totais
A Baña				1			1
Ames	15	17	2	1	2	5	42
Brión	2	4	1				7
Negreira	22	28	10	2	4	18	84
Teo		7	6	1	2	11	27
TOTAIS	39	56	19	5	8	34	161

 

5. A represión contra os mestres. Os datos do Proxecto Nomes e Voces:

 Mestres represaliados en Galicia. 1936-1939. Naturais e veciños

Tipoloxía represiva	Número
Asasinato	86
Desaparecidos	10
Proceso/Detención	89
Outras tipoloxías	20
Sancionados	408
Prisión	51
TOTAIS	664

 Homes: 537

 Mulleres: 127

 

Tipoloxía de morte dos mestres en Galicia. 1936-1939. Naturais e veciños.

Tipoloxía de morte	Número
Paseados	43
Executados	36
Outras mortes	7
TOTAIS	86

 Homes: 86

 Mulleres: 0

 

Represión franquista dos mestres dos concellos de: A Baña, Ames, Brión, Negreira e Teo (1936-1939). Veciños e naturais.

Concellos	Asasinados	Desaparecidos	Proceso/Detención	Outra tipoloxía represiva	Sancionados	Prisión	Totais
A Baña			1				1
Ames	1						1
Brión
Negreira				1		1	2
Teo			1				1
TOTAIS	1		2	1		1	5

Homes: 4

Mulleres: 1

 Tipoloxía de morte dos mestres dos concellos de: A Baña, Ames, Brión, Negreira e Teo (1936-1939). Veciños e naturais.

Tipoloxía de morte	Número
Paseados	1
Executados	0
Outras mortes	0
TOTAIS	1

 Homes: 1

 Mulleres: 0

 Profesores de ensino superior represaliados polo franquismo. Galicia. 1936-1939. Naturais e veciños

Tipoloxía represiva	Número
Asasinato	4
Desaparecidos	1
Proceso/Detención	5
Outras tipoloxías	0
Sancionados	49
Prisión	5
TOTAIS	64

 Homes: 64

 Mulleres: 0

 Tipoloxía de morte dos profesores de ensino superior represaliados polo franquismo. Galicia. 1936-1939. Naturais e veciños

Tipoloxía de morte	Número
Paseados	1
Executados	2
Outras mortes	1
TOTAIS	4

 Homes: 4

 Mulleres: 0

 

Related Posts

• 

  Ames sen goberno.
  Ames sen goberno.
• 

  Dereito a decidir das persoas e dos pobos
  Dereito a decidir das persoas e dos pobos
• 

  Memoria democrática de Ames, honrando a corporación republicana
  Memoria democrática de Ames, honrando a corporación republicana
• 

  Mestras da República, modernidade e democracia con nome de muller
  Mestras da República, modernidade e democracia con nome de muller